Kozłek lekarski (Waleriana, Radix Valerianae) zobacz co na jego temat pisze literatura zielarska:
CIEKAWOSTKI
Kozłek lekarski (Radix Valerianae) to tak naprawdę nazwa skupiająca w sobie kilkanaście podgatunków ziół o podobnym działaniu. Wszystkie łączą właściwości uspokajające.
Nazwa „kozłek” prawdopodobnie pochodzi od staropolskiego słowa „koźli” czyli nieprzyjemny (odnosi się to do specyficznego zapachu korzenia rośliny). Szerszemu gronu jest znany jako waleriana.
Pewną ciekawostką jest, że na koty działa jak afrodyzjak (zdarza się, że koty wychodzą z upraw waleriany jak po upojeniu alkoholem), natomiast dla ludzi ma ogromne właściwości lecznicze – szczególnie na podłożu neurologicznym.
KIEDY WARTO STOSOWAĆ?
Nerwica i nadpobudliwość
Podatność na stres
Zespół napięcia przedmiesiączkowego
Bóle menstruacyjne
Bezsenność
OPIS ZIOŁA
Mówiąc o korzeniu kozłka lekarskiego nie można nie wspomnieć o jego uspokajających właściwościach.
Liczne badania dowiodły, że efekty jego stosowania można porównać do działania popularnych leków stosowanych wstanach lękowych czy na problemy z bezsennością. Warto mieć go pod ręką zwłaszcza w przypadku dokuczliwego bólu głowy, w czasie narażenia na stres, czy w razie problemów z bezsennością.
[FMP]
Kobiety na pewno docenią działanie waleriany, ponieważ łagodzi bóle menstruacyjne i nieprzyjemne objawy napięcia przedmiesiączkowego dzięki właściwościom rozkurczowym. Nierzadko również wchodzi ona w skład kosmetyków, zwłaszcza preparatów przeciwłupieżowych i zwalczających łojotok.
Korzeń kozłka lekarskiego z powodzeniem można wykorzystać do samodzielnego stworzenia domowej nalewki. Największą skutecznością wykazują się preparaty zawierające wysokiej jakości susz korzenia kozłka lekarskiego.
OPIS BOTANICZNY
Kozłek lekarski (Valeriana officinalis) jest ziołem występującym w całej Azji i Europie, wyjąwszy strefy pustynne i arktyczne. Jest uprawiany także w Ameryce Północnej. Roślina maksymalnie osiąga 200 cm wysokości i wyróżnia się listkami pokrytymi meszkiem oraz drobnymi, białymi kwiatami o słodkim zapachu.
Rosnącą dziko można spotkać na wilgotnych łąkach, brzegach zbiorników wodnych, w lasach i niskich torfowiskach. Zazwyczaj kwitnie w okresie od czerwca do sierpnia. Jest również dość popularną rośliną uprawną.
Właściwościami leczniczymi wyróżnia się jej korzeń. Korzeń powinien być suszony maksymalnie w temperaturze 35 stopni Celsjusza czego bardzo przestrzegam, ponieważ powyżej temperatury 40 stopni Celsjusza korzeń traci swoje właściwości lecznicze.
GALERIA
1/4
2/4
3/4
4/4
AKTYWNE SKŁADNIKI
Alkaloidy terpenowe (walerynina, aktynidyna, scynantyna), trójterpeny, terpeny o działaniu przeciwbólowym i przeciwpadaczkowym.
Estry kwasu izowalerianowego działające uspokajająco, redukujące napięcie i ułatwiające zasypianie.
[FMP]
Lignany – działają podobnie do ludzkich estrogenów przez co łagodzą objawy menstruacji czy napięcia miesiączkowego.
Kwasy organiczne (chlorogenowy, izowalerianowy, kawowy), pochodne azulenowe, alkohole. Całość tworzy związki czynne tzw. walepotriaty.
SPEKTRUM DZIAŁANIA
1. “Korzeń kozłka lekarskiego wykazuje przede wszystkim działanie uspokajające i rozkurczowe. Z tego względu znajduje zastosowanie w leczeniu i zapobieganiu oraz łagodzeniu objawów dość częstych dolegliwości związanych między innymi z pracą układu nerwowego.”
2. “Odpowiednie dawki łagodzą bóle miesiączkowe oraz objawy zespołu napięcia miesiączkowego. Dzięki działaniu rozkurczowemu kozłka można nawet obejść się bez leków przeciwbólowych.”
3. “Poprawia jakość snu i niweluje problemy związane z bezsennością. Eksperyment przeprowadzony w Niemczech dowiódł, że odpowiednia dawka waleriany ma działanie podobne do znanego leku przeciwlękowego. Stosowanie waleriany poprawia nie tylko jakość snu, ale też go wydłuża.”
4. “Zaleca się stosowanie kozłka również u osób narażonych na przewlekły stres, czy w ogóle prowadzących nerwowy tryb życia. Udowodniono, że waleriana pomaga skutecznie obniżyć niepokój, wyregulować pracę serca i unormować ciśnienie krwi. Napary z kozłka lekarskiego pozwalają się wyciszyć i poprawiają koncentrację.”
5. “Korzeń kozłka lekarskiego wchodzi w skład wielu popularnych ziołowych leków na uspokojenie, dlatego trudno dziwić się, że znajduje także zastosowanie w terapii osób chorych na epilepsję. Poprzez działanie rozluźniające i obniżające napięcie powoduje, że ataki padaczki stają się rzadsze i łagodniejsze.”
6. “Waleriana okazuje się też pomocna w zwalczaniu różnego rodzaju bólu głowy. Pomoże na zawroty czy też uporczywe pulsowanie. Kozłek lekarski bywa także wykorzystywany jako składnik kosmetyków. Działa łagodząco przy łojotoku, ale też pomaga w redukcji łupieżu. “
7. “Napary, nalewki lub maceracje bywają stosowane na przykład do tworzenia kompresów, a także do przemywania wrzodów czy ran, by przyspieszyć ich gojenie. Od dawna stosowano to zioło również na problemy z bólami skurczowymi żołądka. Pobudza produkcję soków trawiennych i śliny poprawiając przy tym trawienie.”
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA
Nalewka kozłkowa – Pół szklanki suszonego korzenia zalej 400ml wódki i odstaw w zaciemnione miejsce na 14 dni.
Napar z kłączy na uspokojenie – zalać 1 łyżeczkę korzenia waleriany 150 ml wrzątku. Przykryć na 10-15 minut, spożywać po jednej filiżance do 3 razy dziennie.
Napar na sen – 2-3 łyżeczki korzenia waleriany zaparzyć 250ml wody i przykryj na 15 minut.
Nie zaleca się stosowania u osób przyjmujących leki na bezsenność czy uspokojenie, leki przeciwgrzybicze czy w czasie leczenia nowotworów. Również kobiety w ciąży powinny unikać tego zioła.
Literatura cytowana
1. Lewakowicz- Mosiej T.: „Zioła w leczeniu chorób cywilizacyjnych”, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2017.
2. Rogala J., Maciej R.: „Zioła dla zdrowia i urody”, Wydawnictwo Olejsiuk, Ożarów Mazowiecki 2016.
3. Fijołek M.: „Zioła w ogrodzie”, Wydawnictwo SBM, Warszawa 2016.
4. Górnicka J.: „Apteka natury”, Wydawnictwo MARTEL, Kalisz 2005.
[/FMP]