Dziewanna wielokwiatowa (Verbascum thapsiforme Schard.)
Inne nazwy: dziewanna lekarska, dziewina, królewska świeca, gorzygrot, szabla, knotnica polna lub leśna, warkoczyk Najświętszej Panny.
[FMP]
Ciekawostki
W XVI wieku wierzono że alkoholowe wyciągi z kwiatów dziewanny, chronią przed czarami oraz odpędzają złe duchy.
Szymon Syreński – profesor Akademii Krakowskiej, lekarz, botanik, badacz leczniczych właściwości ziół, polecał używanie proszku lub warzonego korzenia dziewanny na płuca i biegunkę.
Na ból zęba zalecano trzymanie korzenia rośliny w ustach, również sok odnalazł swoje zastosowanie w leczeniu brodawek.
Stare ludowe powiedzenie ,,gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna” wzięło się z faktu, iż roślina ta nie jest wymagająca i rośnie na mało żyznych podłożach.
W języku angielskim nazywana jest również jako ,, velvet plant” czyli aksamitna roślina, ponieważ ma mięsiste liście pokryte meszkiem. Można użyć jej liście jako zastępnik papieru toaletowego w nagłych przypadkach 😉
Mądrość ludowa głosi, że na podstawie obserwacji wielkości kwiatów dziewanny, można przewidzieć jaka będzie nadchodząca zima.
Kiedy stosować dziewannę?
Wewnętrznie dziewannę wykorzystuje się w leczeniu:
Suchy kaszel
Astma oskrzelowa
Przeziębienia
Grypa
Nieżyty dróg oddechowych
Zapalenie gardła i oskrzeli
Chrypka
Zewnętrznie dziewannę stosuje się w leczeniu:
Oparzenia
Stłuczenia
Stany zapalne skóry
Wyprysk alergiczny
Zapalenie uszu
Opis dziewanny wielokwiatowej
Dwuletnia roślina z rodziny trędownikowatych. Ma prostą łodygę sięgającą 200cm wysokości – ulistnioną na dole i pokrytą okazałym kwiatostanem na górze. Liście są mięsiste i pokryte meszkiem przypominające srebrny szron. Kwiatostany natomiast wyglądem przypominają kłos i pokryte są licznymi żółtymi kwiatkami. Roślina kwitnie od lipca do września.
OPIS BOTANICZNY
Roślina pospolita w Polsce. Występuje w Europie i Azji. Rośnie na mało żyznych glebach, nasłonecznionych wzgórzach i zboczach czy suchych pastwiskach. Roślina charakteryzuje się przyjemnym miodowym zapachem i jest uwielbiana przez pszczoły.
GALERIA
Zdjęcie dziewanny właściwej 1/3
Zdjęcie dziewanny właściwej 2/3
Zdjęcie dziewanny właściwej 3/3
Spektrum działania kwiatów dziewanny
Działanie wykrztuśne, ułatwiające usuwanie wydzielin z górnych dróg oddechowych. Ma działanie osłaniające i powlekające (śluz). Z powodzeniem można ją stosować przeciwko wirusom grypy A i B. Wykazuje lekkie działanie uspokajające.
Dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym, osłaniającym i gojącym jest wykorzystywana w pielęgnacji skóry. Hamuje wydzielanie łoju, oczyszcza pory a także nawilża. Flawonoidy oraz karotenoidy zwiększają odporność ścian naczyń włosowatych i regulują ich przepuszczalność.
Aktywne składniki dziewanny wielokwiatowej:
-Śluz
-Saponiny triterpenowe (werbaskosaponina)
-Irydoidy (aukubinę, katalpozyd)
-Flawonoidy (pochodne hesperydyny)
-Fenylopropanoidy (werbaskozyd)
-Karotenoidy (krocetyna)
-polisacharydy
Przepisy na przygotowanie dziewanny wielokwiatowej:
Nalewka z kwiatów dziewanny
3 garści kwiatów zalać ¼ litra alkoholu 40% i szczelnie zamknąć w naczyniu. Odstawić w ciepłe i ciemne miejsce na tydzień, mieszając od czasu do czasu. Po upływie tygodnia, przefiltrować przez gazę i przelać do butelki. Stosować po 3 dniach. Przy przeziębieniu lub grypie 20-30kropli, 2-3 razy dziennie z miodem. U dzieci dawka wynosi 10 kropli. Nalewkę można stosować zewnętrznie do nacierania przy różnego rodzaju bólach reumatycznych, mięśni i stawów.
Napar
3-4g surowca zalać szklanką wrzątku. Pić 2-3 razy dziennie.
Napar mogą pić dzieci, podaje się wtedy połowę dawki dorosłych.
Odwar do zewnętrznych okładów
4-8 łyżek kwiatów zalać 2 szklankami zimnej wody i całość gotować przez 30minut na małym ogniu. Gdy całość wystygnie, przykładać na chore miejsce również z kwiatami.
Syrop z kwiatów dziewanny
50 gram świeżych kwiatów, wcześniej rozdrobnionych, zalać 2 szklankami wody oraz sokiem z 1 cytryny. Całość wymieszać i podgrzać na małym ogniu, cały czas mieszając aż do wrzenia. Całość zostawić na ok. godzinę pod przykryciem, co czym całość przecedzić. Tak otrzymany płyn ponownie należ podgotować dodając do niego 1 szklankę cukru, mieszając aż syrop zrobi się gęsty. Syrop przelać do czystych butelek.